Toen ik in de najaarsbrochure van Gottmer het verhaal van Reinaert de Vos voorbij zag komen, werd ik meteen teruggevoerd naar de tijd van mijn middelbare school. Ook ik ging namelijk gebukt onder die waanzinnige verplichte literatuurlijst. Die jaren waren de duistere middeleeuwen in mijn leestijdlijn. Ondanks dat veel boeken mij niet wisten te bekoren, was er een verhaal dat wel mijn interesse wist te vangen. Het was het verhaal van Reinaert de vos, een uiterst pientere meneer (vanuit fabeloogpunt gesteld) die iedereen in het bos lastig wist te vallen en er mee weg wist te komen. Het origineel stamt uit de 13e eeuw (Van den vos Reynaerde), maar in de 21e eeuw besloot Gottmer in samenwerking met Maria van Donkelaar, Martine van Rooijen en illustratrice Wendy Panders het verhaal af te stoffen.

Wat volgde is een uiterst kleurrijk boek dat trouw blijft aan de originele formule van de 13e eeuw. Wie namelijk verwacht dat de namen flink zijn gemoderniseerd of de taal veel armer is gemaakt, heeft het goed mis. Uiteraard zijn de Middelnederlandse woorden eens goed onder de loep genomen, maar hier en daar komen er zeker nog de nodige woorden voorbij die de hedendaagse woordenschat een zetje in de spreekwoordelijke rug kunnen geven. 

'Dan móét zijn verhaal wel kloppen Ik zeg: laat die braverd vrij.' Vos zag Nobel langzaam zwichten. Mooi, die stinkt erin, dacht hij.

Net als het origineel is alles in dit boek op rijm geschreven. Dit is niet exact gegaan zoals de oorspronkelijke schrijver Willem (een achternaam werd nimmer bekend) het ooit deed. Hij gebruikte namelijk gepaard rijm (aa, bb etc.) Dit boek hanteert strofen van vier zinnen in gebroken rijm (abcb). De proloog van het origineel is in dit boek niet overgenomen, maar aan het eind is dan wel weer iets toegevoegd. Het geeft aan dat de schrijfsters zich gelieerd voelden aan het bronmateriaal, maar er wel een eigen twist aan durfden te geven.

Maar waar gaat dit boek dan eigenlijk over? We volgen een grote rechtszaak rondom Reinaert de vos. Hij wordt door allerlei dieren beschuldigd van de meest verschrikkelijke daden. Hij zou kippen hebben gegeten, vreemd zijn gegaan met iemands vrouw en in de hals van een haas hebben gebeten. Op de dag des oordeels komt Reinaert niet opdagen, waarna koning Nobel besluit onderdanen naar de vossenburcht te sturen om hem op te halen. Dit gaat echter telkens gruwelijk fout, want Reinaert weet al zijn belagers te slim af te zijn, tot op het sadistische toe. Wanneer hij uiteindelijk dan toch op het hof verschijnt, zet hij zijn grootste plan ooit in werking...

Het verhaal leent zich voor tal van lessen en gesprekken. Het is een uiterst maatschappijkritisch verhaal waarin onder andere de kerk op de vingers wordt getikt, maar ook menselijke trekjes worden uitvergroot (hebzucht, vraatzucht, ijdelheid). Dat in combinatie met prachtige, taalrijke rijm, maakt dit een boek dat in de bovenbouw van de basisschool zeker eens mag worden voorgelezen. Het verhaal blijft vrij luguber, waardoor het wellicht niet voor iedereen even geschikt is om zelf te lezen. De tekeningen van Panders zijn raak. Kleurrijk en niet te grimmig. Kleurrijk, ondanks het feit dat vele situaties in het boek dat zeker niet zijn. In ieder geval niet voor de vele slachtoffers van de vos.

Vanwege zijn taalrijke karakter, spot-on illustraties en toch wel bewaker van cultureel erfgoed, is Het Onvergetelijke verhaal van Reinaert de vos een Leesdetectives Aanrader.