Wanneer wij met onze workshops op basisscholen komen om kinderen de tofste boeken te laten ontdekken, nemen we altijd allerlei soorten boeken mee. Je kunt daarbij denken aan de nodige genres, maar ook aan de soorten boeken. Natuurlijk is er de grote verdeler fictie en non-fictie, maar er zijn nog meer categorieën waaronder je kinderboeken kunt verdelen. Een belangrijke categorie die niet onderschat moet worden, is het doeboek. Een boek waarin de kinderen zeker ook moeten lezen, maar vooral ook de handen uit de mouwen mogen steken. Het is een boek dat voor sommige 'leeshaters' hét opstapje is naar boeken met verhalen. In dit artikel behandelen we 5 doeboeken die in 2024 zijn verschenen. Soms zijn er overeenkomsten, soms ook totaal niet. Kijk je mee?
Vos en Haas - Het Superdikke Doeboek
Eén van de doeboeken die dit jaar verscheen, was Vos en Haas - Het Superdikke Doeboek. Het interessante aan dit doeboek is dat er een goede kans is dat jouw zoon of dochter al met deze helden in aanraking is gekomen. Er zijn namelijk al tal van boeken over Vos en Haas verschenen. Sterker nog, onlangs verscheen er zelfs een film en boek genaamd Vos en Haas redden het bos. Uitgeverij Lannoo besloot de twee iconen in 2024 ook een eigen doeboek te gunnen. Laten we de inhoud induiken.
Het Superdikke Doeboek kent een aantal verschillende spelletjes die regelmatig terugkomen. Eerst worden alle personages voorgesteld. Denk aan Vos, Haas, Uil, Bob, Ping Ping en IEk. Daarna is het, zonder echt een verhaaltje of inleiding te lezen, tijd om schaduwen aan afbeeldingen te koppelen. Daarna volgt een eerste schrijfopdrachtje, waarbij kinderen de personages van het eerste blad moeten koppelen aan groepsfoto's. Kunnen ze de namen al juist opschrijven bij de foto's?
Je merkt vervolgens dat het boek echt voor de beginnende lezer is gemaakt. Denk hierbij aan AVI Start. Kunnen ze een woordje koppelen aan een afbeelding? (Regen, zon). Ook moeten ze bijvoorbeeld de letters van de naam JAK omcirkelen op een letterpagina. Daarnaast is er ruimte voor tekenopdrachten, zoek de verschillen, doolhoven en ook hier en daar een verhaaltje. Opvallend genoeg is dit verhaaltje (net als een paar puzzels) dan wel weer wat lastiger dan AVI Start. Deze gaan eerder richting E3/M4. Een beginnende lezer zal bij sommige puzzels dus wel wat begeleiding nodig hebben.
In totaal kent het boek zo'n 80 pagina's aan heerlijk gepuzzel. Het boek is een absolute meerwaarde voor beginnende lezers die graag met boeken in de weer zijn, maar natuurlijk ook voor die kinderen die daar liever niet naar omkijken. Dit maakt lezen namelijk extra leuk!
De Ridder zonder Billen - Doeboek
Toen wij in mei te gast waren bij Levina van Teunenbroek en Charlotte Bruijn met onze podcast, hadden we het al even over dit doeboek. De schrijfster en illustratrice waren er ontzettend trots op, dat lieten ze al snel blijken. Er zat, met name voor Charlotte, ook erg veel tijd in om alles zo goed en mooi mogelijk te illustreren. Uiteindelijk verscheen dan het eindresultaat: een doeboek met de ridder en zijn naasten in de hoofdrol!
Het Ridder zonder Billen doeboek is overduidelijk gemaakt voor de beginnende lezer. De opdrachten zijn daar echt naar gemaakt. Echter is er ook wat meer uitdaging te vinden voor de kinderen die in de middenbouw zitten. Nadat kinderen op de eerste pagina hun eigen billen hebben getekend, wordt er een verhaaltje voorgeschoteld waar beginnende lezers zich wel in zullen verslikken. Denk eerder aan E4/M5 niveau. Ook sommige puzzels worden met een iets lastigere tekst (Vanaf M4) toegelicht. Het maakt het boek ook uitermate geschikt om samen met een oudere broer/zus/opa/tante of ouder te doen!
De hamvraag is natuurlijk wat dit doeboek allemaal in zich heeft. Er zijn kleurplaten, doolhoven, zoek de verschillen en knutselhandleidingen. Bij die laatste zul je dus zelf de bijbehorende materialen moeten verzamelen. Verder staan er grappige teksten in over hoe je het beste kunt stinken, hoe het leven van een prinses eruit ziet en hoe de lakei zijn baan ervaart. Soms is het ook de bedoeling dat je in het boek knipt. Zo is er een memoryspel en kun je een kijkdoos maken met je eigen billenwinkel. Sommige knipsels zorgen er wel voor dat je in een verhaaltje zult knippen aan de andere kant van de bladzijde, dus houd daar rekening mee. Verder staat het boek nog vol telopdrachten, schaduwen koppelen aan plaatjes en een heus bordspel dat afgeleid is van het oudhollandse Ganzenbord.
In totaal bevat het boek een kleine 80 bladzijdes aan kleurrijke ervaringen, die fans van de prentenboeken meer dan zal bekoren. Gelukkig is het uiteindelijk geen geurboek geworden, dat scheet een hoop.
Verzin en teken met Bob Popcorn
Natuurlijk is de meest populaire maïskorrel van Kinderboekenland ook van de partij in het landschap aan doeboeken. Maranke Rinck en Martijn van der Linden staken de handen uit de mouwen om Bob Popcorn ook zijn eigen doeboek te geven. Wel met een iets andere insteek dan de genoemde boeken hierboven, die qua inhoud wat meer van elkaar weg hadden. In dit boek zal het kind namelijk het potlood, de kleurrijke pen en het penseel moeten vasthouden, want creativiteit op papier is wat in dit doeboek centraal staat!
Het boek begint met Bob Popcorn die zichzelf voorstelt. Vervolgens moet de lezer al zelf aan de slag, want wie ben jij? Je moet jezelf tekenen als maïskorrel. Dit wordt al snel uitgebreid met een tekening van jezelf als boze maïskorrel. Wat volgt is een tocht waarbij strips en verhaaltjes zich afwisselen met korte tekenopdrachten. Hier en daar is ook een uitleg te vinden met hoe je Bob Popcorn bijvoorbeeld kunt tekenen. Of wat dacht je van zijn cowboyhoed?
Het blijft niet alleen bij tekenen, want kinderen zullen ook moeten schrijven. Vul het vriendenboekje van Bob Popcorn in of schrijf rijmende briefjes voor stukken fruit. Er wordt zelfs aandacht besteed aan het beginnen van een spannend verhaal. Heel soms verschijnt er ook een klein puzzeltje, maar deze zijn duidelijk het minst aanwezig.
Al met al bevat het boek een kleine 140 pagina's. Het boek is voor de echt jonge lezer wellicht wat te lastig. Ik zou het eerder aanraden voor kinderen in de groepen 4 en 5. Ook een kind in groep 6 zal zich zeker nog vermaken met dit boek en kan de lat soms net wat hoger leggen, want die ruimte is er wel.
Het Bromvliegeffect doeboek
Dan zijn we nu aangekomen bij het doeboek voor de oudste kinderen uit dit rijtje. Het Bromvliegeffect doeboek is geschikt voor kinderen uit groep 5 en hoger. Het kent een interessant thema, namelijk de aantrekkingskracht van alles om je heen. Iets wat ook wel het bromvliegeffect wordt genoemd. Hoe werken reclames? Hoe kan je het beste cakejes verkopen op Koningsdag? En waarom zijn games zo verslavend? Op laagdrempelige en humoristische wijze proberen wetenschapper Eva van den Broek en reclamemaker Tim den Heijer te vertellen hoe de wereld van verleiding in elkaar steekt. Na een inleiding word je al meteen in een spelletje ondergedompeld. Elk effect wordt aan een vlieg gekoppeld. De bedriegvlieg, de beloonvlieg... ga zo maar door. Gevolgd door een leuke cijfertekening. Het doeboek kenmerkt zich door enkele originele opdrachtjes. Zo is er een bromvliegbingo die je laat letten op reclames en borden in je omgeving. Ook staat er een lifehack in en een clickbait-test. De activiteiten worden vaak vergezeld met uitleg over het fenomeen. Waarom werken grote lettertypes zo goed? Hoe zit dat precies? Ook is er in dit doeboek een bordspel te vinden. Zelf wel even de dobbelsteen regelen!
Het Bromvliegeffect doeboek heeft wat meer non-fictie elementen dan bovenstaande boeken en is, zoals eerder gezegd, meer voor kinderen vanaf groep 5. Met alle reclame en dopamineshots in onze omgeving kan dit doeboek wellicht wel voor meer zorgen dan een beetje vrolijk gepuzzel en geteken!
De wereld rond - 25 mysteries over bijzondere bouwsels
Wellicht voelt dit boek een beetje als een vreemde eend in de bijt, maar toch wilde ik in dit artikel ook aandacht besteden aan de raadselboeken van Victor Sabaté en Victor Escandell. Deze raadselboeken waren namelijk een regelrechte hit in de bovenbouwgroepen die ik de afgelopen jaren les heb mogen geven. Elke twee bladzijdes bieden een casus. Een raadsel dat of een beroep doet op logisch redeneren, of een beroep doet om je creatieve oplossingsvermogen. Raadsels zijn ingedeeld in moeilijkheidsgraden en moeten met een speciaal voorwerp worden ontcijferd. In mijn groep liet ik kinderen individueel of in teams oplossingen inleveren, om vervolgens aan het eind van de week samen naar de oplossing te kijken. Ook thuis is het heel leuk om af en toe eens samen met zoon of dochter een raadsel op te pakken. Vergis je niet, want ook als volwassene zul je regelmatig je hersens moeten kraken. Er zijn al tal van delen verschenen, maar in 2024 verscheen een editie over prachtige bouwwerken in de wereld. Meteen een stukje aardrijkskunde!
Dit waren vijf doeboeken die in het jaar 2024 verschenen. Ik hoop dat je erdoor geïnspireerd bent geraakt en wellicht tot een aanschaf van een van de boeken over gaat. Dit kan namelijk net dat boek zijn dat het kind in jouw omgeving in de boeken krijgt!
留言